95% người chơi trên thị trường chứng khoán phái sinh là nhà đầu tư cá nhân
Khi chứng khoán cơ sở giảm điểm mạnh thì thanh khoản trên thị trường phái sinh tăng và ngược lại.
Ngày 10/8 đánh dấu một năm thị trường chứng khoán phái sinh (CKPS) chính thức đi vào hoạt động.
Thống kê tới cuối tháng 7 của Sở GDCK Hà Nội (HNX), có 227 phiên giao dịch đã diễn ra, với 4 mã sản phẩm theo thông lệ quốc tế gồm các hợp đồng có tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp, và hai tháng cuối 2 quý tiếp theo. Định kỳ, hàng tháng trên thị trường đều có 1 mã sản phẩm đáo hạn vào ngày thứ Năm thứ ba của tháng. Sau đó, Sở GDCK Hà Nội (HNX) tiếp tục niêm yết bổ sung sản phẩm thay thế vào ngày giao dịch tiếp theo.
Tổng hợp giao dịch toàn thị trường 2017-2018 (theo tháng)
Từ khi thành lập, khối lượng giao dịch hợp đồng tương lai luôn duy trì tốc độ tăng trưởng tháng sau cao hơn tháng trước. Khối lượng giao dịch từ tháng 9/2017 đến tháng 7/2018 tăng bình quân 35%/tháng, đặc biệt là từ tháng 5 đến nay khi thị trường cơ sở có biến động mạnh.
Ngoài ra, CKPS liên tục ghi nhận các kỷ lục mới, phiên đầu tiên vào ngày khai trương thị trường (20/8/2017), khối lượng giao dịch toàn thị trường đạt 487 hợp đồng. Tính đến phiên 6/7, thị trường đã ghi nhận mức giao dịch lên tới 164.872 hợp đồng. Khối lượng giao dịch bình quân phiên năm 2018 đạt 58.613 hợp đồng/ngày, gấp 5,3 lần so với năm 2017.
Khối lượng vị thế mở OI toàn thị trường cũng liên tục tăng và đạt 16.858 hợp đồng tại ngày 31/7, gấp 2,1 lần so với cuối năm 2017. Ngày 25/7, khối lượng vị thế mở OI đạt giá trị kỷ lục 18.569 hợp đồng. Điều đó cho thấy sức hấp dẫn và sự quan tâm của nhà đầu tư đối với CKPS ngày càng tăng lên.
Tổng hợp KLGD &OI TTCKPS 1 năm hoạt động
Thống kê giao dịch HĐTL hai tháng gần nhất so với VN30-Index
So sánh khối lượng giao dịch theo mã sản phẩm
Trung bình mỗi ngày có 153tài khoản giao dịch phái sinh được mở mới. Tính đến ngày 31/7, đã có 39.631 tài khoản giao dịch phái sinh được mở, trong đó số tài khoản có giao dịch là 11.225 tài khoản.
Sự tăng trưởng số lượng tài khoản trên TTCKPS
Hiện có trên 90% nhà đầu tư trên thị trường cơ sở là nhà đầu tư cá nhân, trong khi con số này trên thị trường phái sinh khoảng 95%. Giao dịch của nhà đầu tư tổ chức trong nước (bao gồm cả hoạt động tự doanh của CTCK) chiếm khoảng 1,41% khối lượng giao dịch toàn thị trường.
Tổng khối lượng giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trong năm qua đạt 23.305 hợp đồng, tương ứng 0,12% khối lượng giao dịch toàn thị trường.
CKPS đã có 9 CTCK trở thành thành viên giao dịch và thành viên bù trừ, tăng 2 thành viên so với giai đoạn đầu. Ngoài ra, Sở GDCK Hà Nội tiếp tục triển khai công tác đào tạo đại diện giao dịch cho các CTCK và ngân hàng thương mại có nhu cầu trở thành thành viên giao dịch và thành viên giao dịch đặc biệt của thị trường.
HNX và HOSE đã cùng phối hợp để xây dựng cơ chế giám sát liên thị trường nhằm kịp thời phát hiện các trường hợp tác động, thao túng trên thị trường cơ sở để hưởng lợi trên CKPS và ngược lại.
Theo Sở GDCK Hà Nội, CKPS là kênh hữu hiệu để giữ chân nhà đầu tư, tránh tình trạng họ tháo chạy khỏi thị trường chứng khoán (TTCK) khi thị trường cơ sở sụt giảm. Dữ liệu thực tế tại các thị trường quốc tế cho thấy, khi thị trường cở sở giảm điểm mạnh thì thanh khoản trên thị trường phái sinh tăng; ngược lại, khi thị trường cơ sở tăng điểm trở lại thì thanh khoản trên thị trường phái sinh giảm.
Đầu tháng 8 này, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã phê duyệt mẫu sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ. Trong thời gian tới, HNX sẽ hoàn thiện các bước chuẩn bị cuối cùng để có thể đưa sản phẩm này vào giao dịch. Ngoài ra, HNX tiếp tục phối hợp với HOSE hoàn thiện Bộ Nguyên tắc chỉ số VNX 200, làm cơ sở để triển khai sản phẩm hợp đồng tương lai trên chỉ số VNX200.
Sau một năm hoạt động, CKPS đã trở thành một kênh đầu tư, đồng thời là công cụ để nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro khi tham gia đầu tư trên thị trường cơ sở.
Lê Hải/HNX
