Bản quyền World Cup 2018: Bài toán kinh tế của VTV

Con tính của VTV

Thời gian gần đây, một số phương tiên thông tin đại chúng đưa tin VTV đã mua thành công bản quyền World Cup 2018, thậm chí có tờ báo còn tiết lộ giá trị hợp đồng 8 triệu USD. Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Lương, Phó tổng giám đốc Đài truyền hình Việt Nam (VTV) đã phủ nhận thông tin này.

Theo nguồn tin riêng của phóng viên báo Người Tiêu Dùng, trong vụ đàm phán về bản quyền World Cup 2018, Infront Sports & Media đã chấp nhận giảm xuống 1/3 so với mức  giá ban đầu mà họ “hét” là 18 triệu USD. Mặc dù vậy, VTV cho rằng số tiền 6 triệu USD (hơn 100 tỷ đồng) cho bản quyền truyền hình World Cup 2018 vẫn là quá cao.

Câu chuyện bản quyền World Cup nói riêng và bóng đá quốc tế nói chung không còn là câu chuyện mới mẻ. Rất nhiều năm qua, các đài truyền hình Việt Nam đã quen với việc bị “hét giá” bản quyền, còn khán giả Việt thì ngậm ngùi theo dõi bóng đá qua inter net, một phương thức “lậu”, chỉ vì các đơn vị truyền hình không mua được bản quyền.

VTV đang nỗ lực để đàm phán, nhằm giảm xuống mức giá chỉ còn 4 triệu USD, ngang bằng với mức giá mà họ từng chi cho World Cup 2014. Dù là mức giá 6 triệu USD như Infront Sports & Media đề nghị hay 4 triệu USD theo yêu cầu của VTV thì con số này vẫn là khá khiêm tốn so với mức giá mà Thái Lan và Singapore lần lượt chi ra 41 triệu và 18 triệu để sở hữu bản quyền World Cup.

Năm 2014, theo thông tin từ website Brands Vietnam, số tiền mà VTV thu được từ quảng cáo trong 64 trận đấu bóng đá ở World Cup 2014 vào khoảng 1.000 tỷ đồng, cao gấp 9 lần so với khoản tiền mà VTV bỏ ra cho hợp đồng bản quyền truyền hình. Tính chi ly hơn, mỗi một đơn vị muốn quảng cáo trên sóng VTV trước, giữa và sau trận đấu tại World Cup 2014 là hơn 200 triệu đồng cho 15 giây.

Trong những năm gần đây, khi mà VTV không còn chủ trương phát các giải đấu như Premier League, Champions League hay Europa League như trong quá khứ (Truyền hình số vệ tinh K+ đảm trách vai trò thay thế?) thì mỗi kỳ World Cup hay EURO chính là cơ hội để VTV kiếm bộn tiền.

Hiện tại, với số tiền bản quyền truyền hình World Cup là rất lớn (và ngày càng tăng theo thời gian), hầu như không có Đài truyền hình nào ở Việt Nam ngoài VTV có thể mua được. Truyền hình số vệ tinh K+ là đơn vị cũng có tiềm lực kinh tế rất hùng hậu, nhưng lại là đơn vị thành viên của VTV nên có thể nói VTV là đại diện duy nhất của Việt Nam ngồi vào bàn đàm phán Infront Sports & Media. Chính vì lẽ đó, VTV hoàn toàn có thể thực hiện biện pháp “câu giờ” để nhận được mức giá thấp nhất có thể từ Infront Sports & Media.

Ông Nguyễn Thành Lương cũng đã khẳng định VTV không việc gì phải vội vàng bởi FIFA không đưa thời hạn cho việc ký hợp đồng bản quyền truyền hình World Cup 2018 (thậm chí việc ký hợp đồng vẫn có thể diễn ra khi World Cup 2018 đã khởi tranh).

Đau đầu với vấn nạn xem lậu

Dù hiện tại VTV vẫn chưa sở hữu bản quyền truyền hình World Cup 2018 nhưng với những gì đã và đang diễn ra, khả năng đơn vị này đàm phán thành công trong thời gian tới là rất cao. 4 hay 8 triệu USD tuy là khoản tiền lớn, nhưng VTV hoàn toàn có thể đáp ứng được để phục vụ các khán giả hâm  mộ bóng đá Việt Nam theo dõi các trận đấu trên đất Nga. Điều mà VTV đau đầu nhất không nằm ở chuyện giá cả mà là vấn nạn xem bóng đá lậu.

Trong những thập niên 80, 90 ở thế kỷ trước, người hâm mộ luôn hồi hộp theo dõi lịch thi đấu tường thuật trực tiếp trên sóng VTV với những BLV gạo cội như Huy Hùng, Văn Quang kèm theo câu nói huyền thoại: “Nếu điều kiện kỹ thuật cho phép”. Nếu như trục trặc kỹ thuật trên sóng của nhà đài là người dân “chịu chết” không thể theo dõi các trận đấu.

Nhưng giờ đây, trong thời đại bùng nổ thông tin, kỹ thuật, cộng đồng "cư dân mạng" Việt Nam lại có vẻ chẳng lo ngại gì nếu như VTV không có bản quyền World Cup. Họ sẵn sàng… xem lậu, và chia sẻ cho nhau những web chuyên phát lậu, phát trái phép.

Vài mùa trước, truyền hình cáp Việt Nam VCTV đã bị đối tác đơn phương chấm dứt cung cấp sóng UEFA Champions League chính vì đơn vị này đã không có biện pháp hiệu quá nào để ngăn chặn việc các trận đấu được phát free khắp các trang mạng. Và VTV đang phải đối mặt với vấn đề tương tự.

Có lẽ vì “hồ sơ xấu” trong câu chuyện bản quyền truyền hình ở Việt Nam, đối tác đã khẳng định nếu như VTV không ngăn chặn được vấn nạn này, VTV sẽ không thể đàm phán về vấn đề này tại các kỳ World Cup hay EURO tiếp theo.

Đức Nam