Chương trình Công nghệ giáo dục: Ai hưởng lợi?

Tại sao tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" bị cho là có nội dung thiếu chuẩn mực đối với học sinh (HS) lớp 1 lại được thí điểm ở 49 tỉnh, thành với trên 800.000 HS? Chuyên gia nào đã tham gia hội đồng quốc gia thẩm định để bộ sách này tiếp tục được triển khai và mở rộng?... Đó là những câu hỏi mà dư luận và phụ huynh HS đưa ra, cần có câu trả lời cụ thể từ Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT).

Bộ GD-ĐT ngợi ca!

Theo danh sách Hội đồng Quốc gia thẩm định tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" được Bộ GD-ĐT thành lập, có 13 thành viên là chuyên gia đến từ các trường đào tạo sư phạm, viện ngôn ngữ, đại diện các trường tiểu học và NXB Giáo dục Việt Nam.

Trước nhiều ý kiến lo lắng của phụ huynh, PGS Bùi Mạnh Hùng - chủ tịch hội đồng, hiện là điều phối viên chính Ban Phát triển Chương trình Giáo dục phổ thông mới - giải thích tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" không phải là một chương trình riêng mà chỉ là tài liệu dạy học do GS Hồ Ngọc Đại chủ biên. Dạy học theo tài liệu này là một trong những phương án dạy học tiếng Việt cho HS tiểu học, nhất là ở những vùng khó khăn, vùng có nhiều HS dân tộc và đến nay đã có nhiều địa phương tự nguyện áp dụng. Theo PGS Hùng, tài liệu này đã giúp HS phát triển khá hiệu quả kỹ năng đọc thành tiếng và viết đúng chính tả.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (TP Đà Nẵng), người đã chất vấn Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ về việc đưa chương trình Công nghệ giáo dục vào trường học, từng chia sẻ với báo chí rằng trong kết quả đánh giá tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" gửi tới bà, ông Nhạ cho rằng tài liệu thể hiện rõ nhiệt huyết và công phu của nhóm tác giả trong việc biên soạn và thể nghiệm một hướng dạy học tiếng Việt cho HS lớp 1. Theo đó, tài liệu tạo ra một số nét khác biệt đáng ghi nhận trong phương pháp dạy học tiếng Việt. Trong tương lai, nếu được nâng cao chất lượng, tài liệu này có thể được sử dụng như là một cuốn sách giáo khoa (SGK) khi cả nước áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới theo chủ trương "một chương trình, nhiều SGK" có hiệu lực. Dĩ nhiên, điều kiện tiên quyết là tài liệu này phải được Hội đồng Quốc gia thẩm định SGK mới thẩm định và thông qua như tất cả các SGK khác.

Nguồn thu khổng lồ

Theo giá công bố, tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" dành cho HS gồm 18 đầu sách, giá tổng cộng 283.000 đồng; bộ dụng cụ học tập "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" 57.000 đồng; bộ sách "Giáo dục lối sống lớp 1 - Công nghệ giáo dục" gồm 5 cuốn, tổng cộng 103.000 đồng.

Trong số 18 đầu sách này, chỉ có 3 cuốn có thể coi như SGK để HS sử dụng hằng ngày là "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" tập 1 (âm/chữ), "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" tập 2 (vần), "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" tập 3 (tự học). Giá của 3 cuốn sách này là 35.500 đồng. 15 đầu sách còn lại là các cuốn vở bài tập sử dụng một lần, in sẵn.

Theo tính toán của các chuyên gia, nếu chỉ sử dụng 3 cuốn sách có giá 35.500 đồng trên, phụ huynh của 800.000 HS đang thí điểm chương trình này sẽ phải chi số tiền 28,4 tỉ đồng. Tuy nhiên, điều đáng nói là phụ huynh không thể chỉ mua 3 cuốn sách trên mà phải mua trọn gói cả bộ sách theo cách đăng ký với nhà trường nên số tiền phải bỏ ra gấp tới 10 lần. Nếu tính 340.000 đồng/bộ sách x 800.000 HS thì số tiền mà phụ huynh phải bỏ ra lên đến 272 tỉ đồng.

Một chuyên gia đặt câu hỏi: Tại sao quy mô triển khai một tài liệu chưa chuẩn lại ngày càng được mở rộng? Chuyên gia này cũng tự phân tích: Thực tế, số tiền thu được từ bán sách thông qua đường công văn và qua nhà trường, phòng GD-ĐT, sở GD-ĐT là không hề nhỏ.

Bằng chứng là trong Công văn số 1181/BGDĐT-GDTH ngày 25-2-2013 của Bộ GD-ĐT do Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển ký, bộ đề nghị các sở liên hệ trực tiếp với Công ty CP Đầu tư phát triển trường phổ thông công nghệ giáo dục (NXB Giáo dục Việt Nam) để mua tài liệu. Từ chỉ đạo này, các sở GD-ĐT, như Sở GD-ĐT Ninh Bình (nơi 100% trường tiểu học dạy "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" từ năm học 2016-2017), ban hành Công văn số 317/SGDĐT-GDTH về việc đăng ký tài liệu và thiết bị giáo dục cấp tiểu học năm học 2018-2019, gửi các phòng GD-ĐT yêu cầu chỉ đạo hiệu trưởng các trường tiểu học tổng hợp, đăng ký số lượng tài liệu, sách, thiết bị năm học 2018-2019.

Như vậy, theo chuyên gia nêu trên, với kiểu bán sách độc quyền này, phụ huynh không thể không mua sách. Khoản tiền mà họ bỏ ra cho tài liệu này là con số khổng lồ. 

Có thể nhân rộng!

Theo giới chuyên môn, với quan điểm, đánh giá của Bộ GD-ĐT, dễ dàng nhận thấy sau khi có kết quả của hội đồng thẩm định, tài liệu "Tiếng Việt lớp 1 - Công nghệ giáo dục" sẽ tiếp tục được triển khai vào nhà trường với quy mô mỗi năm một lớn hơn.

Yến Anh