Sống chung với mùa nước nổi

Vài chục năm về trước khả năng chống lũ còn hạn chế bà con nông dân còn bị động nên dẫn tới thiệt hại. Sau nhiều năm nghiên cứu cùng với đội ngũ khoa học kỹ thuật dày dạn kinh nghiệm kết hợp với thực tiễn, bà con nông dân có thể khẳng định là cùng chung sống với lũ, kết hợp né lũ và chống lũ cục bộ như làm đê bao, chỉnh lại thời vụ gieo sạ… là điều tất yếu mà bà con nông dân ĐBSCL phải chấp nhận.

Năm nay do biến đổi khí hậu, thời tiết thất thường, đồng thời do nhân tai là các đập đầu nguồn xả lũ, nên lũ về sớm gây hại cho lúa Hè Thu ở ngoài đê bao. Như 2 xã Phú Hội và Nhân Hội huyện An Phú - An Giang có khoảng 500 ha lúa sắp gặt nhưng không thu được là do sản xuất tự phát ngoài đê bao. Lũ về sớm gây hại nhiều phần lớn thuộc các tỉnh đầu nguồn như An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang và Long An.

Những nơi gieo sạ lúa Hè Thu, Thu Đông đúng hướng dẫn của từng địa phương thì chưa bị thiệt hại khi lũ về sớm. Từ đó bà con có thể thấy là cần tuân thủ quy luật của tự nhiên và những vùng trũng thì chỉ nên gieo sạ trong khu có đê bao, và cần gieo sạ đồng loạt để tránh rầy.

Đặc điểm ở ĐBSCL là do thời vụ kế tiếp nhau nên vụ trước có ảnh hưởng tới thời vụ sau, do đó bà con cần chú ý tới việc gieo sạ vụ Đông Xuân là nơi nào nước rút sớm thì gieo sạ sớm để gặt sớm, cho vụ Hè Thu được sạ sớm tránh lũ chụp.

Khi bà con xác định là chung sống với lũ thì việc tìm ra giải pháp để mình không bị thiệt hại là việc trọng tâm và cần có sự nhạy bén về thiên tai như thời tiết khắc nghiệt, biến đổi không ngừng, về nhân tai như việc ngăn đập ở đầu nguồn và việc xả nước nhiều hay ít. Sự nhạy bén này sẽ giúp bà con đỡ thiệt hại hơn.

Lê Quốc Phong