Tăng trưởng kinh tế bền vững: Chặng đường dài phía trước

Mục tiêu tăng trưởng 6,7% trong tầm tay

Tại buổi tọa đàm, Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế Xã hội - Quốc gia dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2018 đạt 6,83%, hoàn thành mục tiêu của Chính phủ là 6,7%. Trong đó, tăng trưởng quý III đạt 6,72% và qúy IV đạt 6,56%.

Báo cáo của Trung tâm này cho hay, quý I, Việt Nam đạt được mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm trở lại đây là 7,45%. Tuy nhiên đến quý II, tốc độ tăng trưởng chững lại ở mức 6,79%. 

TS. Đặng Đức Anh, Trưởng ban Phân tích và Dự báo, Trung tâm Thông tin và Dự báo Kinh tế Xã hội - Quốc gia nhận định, 6 tháng cuối năm 2018 còn nhiều thách thức trong đó có sức ép từ việc tăng giá của đồng USD với triển vọng Fed có thể tăng lãi suất thêm 2 lần từ nay đến cuối năm.

“Chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ và các nước, đặc biệt đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và biến động giá hàng hóa cơ bản, năng lượng cũng sẽ ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế Việt Nam” – TS Đức Anh nhấn mạnh.

Mặc dù cho rằng, những tác động trực tiếp của chiến tranh thương mại đối với nền kinh tế Việt Nam chưa rõ nhưng theo ông Đặng Đức Anh, tác động gián tiếp lại khá rõ rệt. Chẳng hạn, tác động của đồng USD tăng giá khiến tâm lý nhà đầu tư ảnh hưởng; minh chứng rõ nhất là trong tháng 7 vừa qua, nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán bán ròng khá nhiều.

Trong nước, sức ép đến ổn định kinh tế vĩ mô như tỷ giá, lạm phát ngày càng lớn do tác động của những yếu tố bên ngoài. Theo vị này, mặc dù lạm phát và tỷ giá vẫn trong tầm kiểm soát song đang chịu áp lực lớn. Điều này đòi hỏi chính sách tiền tệ cần phải thận trọng nhằm kiềm chế gia tăng lạm phát từ phía cầu.

Động lực hay gánh nặng?

Nhận định về kinh tế Việt Nam nửa đầu năm 2018, TS. Phạm Sỹ Thành, Giám đốc Chương trình nghiên cứu kinh tế Trung Quốc cho rằng, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong nửa đầu năm nay có 3 điểm sáng, thứ nhất là thuận lợi do các yếu tố bên ngoài như sự phục hồi của kinh tế Mỹ và sự tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc. Thứ hai, khu vực công nghiệp của chúng ta cũng tăng trưởng mạnh, đóng góp 2,11% vào tăng trưởng nửa đầu năm nay. Và thứ 3 là kiểm soát, ổn định vĩ mô tương đối tốt. Thặng dư thương mại nửa đầu năm nay là 2,7 tỷ USD, đây là những tín hiệu đáng mừng.

Tuy nhiên, theo ông Thành, nhìn vào kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm thì rõ ràng vẫn còn một số điểm lo lắng. “Để nền kinh tế có được sự tăng trưởng bền vững và động lực tăng trưởng mới thì cần phải đi một chặng đường rất dài” – ông Thành nói và nhấn mạnh vào 7 vấn đề trong nước, 3 vấn đề quốc tế có thể tạo ra những khó khăn mới đối với cho công tác điều hành chính sách Chính phủ trong thời gian tới.

Theo đó, đóng góp của khu vực DN Nhà nước rất mờ nhạt. Nửa đầu năm nay, giải ngân vốn nhà nước chỉ đạt 30%, con số rất thấp và khiến cho đóng góp của khu vực kinh tế nhà nước rất kém hiệu quả. Trong số 1.000 DN nộp thuế nhiều nhất Việt Nam, sự đóng góp của khu vực kinh tế Nhà nước rất thấp, chỉ 27%. …

Điều đó cho thấy nỗ lực tái cơ cấu khu vực này (bắt đầu từ 2011-2012) chưa thực sự tạo ra được những chuyển biến căn bản. “Nếu khu vực này tiếp tục không được cải thiện về mặt hiệu quả thì dần dần sẽ trở thành một gánh nặng của nền kinh tế thay vì động lực” – TS Phạm Sỹ Thành nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, nửa đầu năm nay, số DN đóng cửa, phá sản tăng rất mạnh. Con số 39% số DN đóng cửa, phá sản rõ ràng là một tín hiệu không hay cho khu vực kinh tế tư nhân. 

Nhận xét về lạm phát, ông Thành cho rằng: “Lạm phát lõi hiện không tăng, thậm chí còn đang giảm. Phần lớn lạm phát đến từ việc tăng giá dịch vụ, cũng như yếu tố bên ngoài. Điều này hàm ý rằng, kiểm soát lạm phát của Việt Nam phải tính đến sự thay đổi giá nhiên liệu và hàng hoá cơ bản bên ngoài sẽ tác động thế nào tới Việt Nam. Đây không còn là vấn đề của kinh tế vĩ mô trong nước nữa, mà còn phải theo dõi biến động kinh tế bên ngoài.

    Minh Phương