Mầm bệnh ẩn họa khi bánh trung thu “siêu rẻ” tràn lan

Bánh dẻo, bánh nướng đã trở thành những món ăn không thể thiếu của mỗi gia đình trong dịp Tết trung thu. Tùy từng điều kiện kinh tế và khẩu vị, mỗi gia đình sẽ mua những loại bánh trung khác nhau.

Tuy nhiên, gần đây, trên thị trường xuất hiện tràn lan những chiếc bánh trung thu xinh xắn được sản xuất trong nước hoặc nhập lậu có giá rất rẻ chỉ vài nghìn đồng/chiếc, đã thu hút sự lựa chọn của người tiêu dùng, nhất là tại những vùng nông thôn. Điều đáng nói là những chiếc bánh siêu rẻ này đang đặt ra những nghi ngại về an toàn thực phẩm khi mà giá thành của nó còn rẻ hơn giá nguyên liệu đạt chuẩn.

Mới đây, Đội Quản lý thị trường Hà Nội số 24 đã bắt giữ hơn 10.000 chiếc bánh trung thu nhập lậu được một cửa hàng nông sản ở La Phù, Hoài Đức, được bán với giá hơn 2.000 đồng/chiếc. Khi đó, người tiêu dùng mới tá hỏa loại bánh có hình thức bắt mắt này đang được bán tràn lan trên mạng xã hội.

Trước đó, mỗi tuần, chủ cửa hàng này cho biết đã bán hàng chục nghìn chiếc bánh trung thu siêu rẻ…

Về chất lượng những chiếc bánh trung thu siêu rẻ này, bà Đỗ Thị Phúc, chủ cơ sở sản xuất bánh trung thu Thanh Phúc, phường Trung Tự, quận Đống Đa, Hà Nội cho biết, với giá nguyên liệu và bao bì hiện nay thì không thể làm được chiếc bánh tương tự với giá hơn 2.000 đồng chứ chưa nói đến việc có lãi.

“Một cái bao bì tôi đặt mua của cơ sở sản xuất tiêu chuẩn đã hơn 1 nghìn đồng một chiếc rồi, chưa kể tem mác. Về nguyên liệu thì bột nếp bây giờ cũng khoảng 40.000/kg, đường 18.000/kg. Cộng tất cả các khoản thì chiếc bánh một lạng cũng phải có giá 20.000 đồng. Nếu làm bánh rẻ thì phải cho chất tẩy…Tôi cũng mong muốn những người có trách nhiệm vào cuộc triệt để để những chiếc bánh siêu rẻ đó không đến tay người tiêu dùng để không gây bệnh tật cho người dùng và ảnh hưởng đến nghề gia truyền của chúng tôi. Cũng có người đã mời tôi mua những nhân giá rẻ nhưng tôi đã từ chối”, bà Phúc nói.

Nhiều loại bánh nhập lậu nguy cơ mất an toàn thực phẩm

Trước thực trạng tràn lan bánh trung thu nhập lậu, giá thành rất rẻ, không có nhãn mác, không tự công bố sản phẩm và có nguy cơ mất an toàn thực phẩm, với vai trò là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã có công văn đề nghị Vụ Khoa học Công nghệ - Bộ Công thương vào cuộc xác minh thông tin và xử lý. Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, tới nay, Bộ Công thương chưa có phản hồi nào về vấn đề này. Còn phía Cục An toàn thực phẩm đã chỉ đạo Chi cục An toàn thực phẩm các tỉnh, thành phố thực hiện chức năng quy định, lấy mẫu bánh trung thu giá rẻ để kiểm nghiệm, nhưng đến nay chưa phát hiện điều gì bất thường.

Ông Trần Ngọc Tụ, Chi cục trưởng Chi cục An toàn thực phẩm thành phố Hà Nội cho biết: “Hiện nay, cơ quan quản lý chúng tôi đang bám sát thực tế. Năm nay xuất hiện bánh trung thu giá rẻ. Chúng tôi đã tăng cường đi kiểm tra các cơ sở, đặc biệt là những cơ sở có cung ứng nguyên liệu cho bánh trung thu. Chúng tôi đã lấy mẫu bánh trung thu giá rẻ để kiểm nghiệm. Hiện nay đã có một số kết quả đủ điều kiện an toàn thực phẩm, còn những kết quả sau thì chưa có”.  

Theo Tiến sĩ Từ Ngữ, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội dinh dưỡng Việt Nam, những chiếc bánh trung thu nhập lậu siêu rẻ có nhân bên trong được xay nhuyễn đang dấy lên nghi ngại về việc sử dụng nguyên liệu là thực phẩm "rác" để sản xuất.

Tiễn sĩ Từ Ngữ cho biết, thực phẩm rác là một thuật ngữ trong ngành dinh dưỡng, dùng để chỉ những thực phẩm lưu cữu, thậm chí hết hạn sử dụng nhưng được bảo quản rất lâu ngày trong tủ lạnh với độ lạnh sâu. Những thực phẩm "rác" này khi được sử dụng làm nguyên liệu bánh trung thu thường không gây ảnh đến sức khỏe người sử dụng ngay lập tức, nhưng lại có thể gây ra những hậu quả lâu dài.

 “Hiện nay, các loại bánh này được làm ở mức độ không gây ngộ độc cấp, không bị tiêu chảy, không bị một vấn đề sức khỏe ngay lập tức, người tiêu dùng ăn vẫn thấy ngon, không bị ngộ độc, nhưng sự ảnh hưởng lâu dài của nó thì không ai có thể biết được, đặc biệt là những thực phẩm rác đó tác động đến các cơ quan nội tạng như gan, thận, đường tiêu hóa, gây nên những bệnh mãn tính”, ông Ngữ nói.

Hiện đang là thời điểm bánh trung thu được tiêu thụ nhiều nhất. Theo khảo sát của phóng viên VOV, hiện trên thị trường cũng xuất hiện loại bánh nướng, bánh dẻo siêu rẻ được các cơ sở nhỏ lẻ trong nước sản xuất. Từ số điện thoại in trên bao bì của túi bánh dẻo 5 chiếc có giá bán lẻ chỉ 15.000 đồng tại một quầy tạp hóa ở xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì, Hà Nội, chúng tôi đã liên lạc được với cơ sở sản xuất Tiến Lợi ở thành phố Bắc Giang thì được biết, giá bán buôn chỉ 9.500 đồng/gói, tức là chưa đầy 2.000 đồng một chiếc bánh dẻo.

Bà Lê Huyền Trang, đại diện cơ sở sản xuất loại bánh này cho biết: “Nhà em bán buôn 9.500 đồng một túi 5 chiếc. Bánh rẻ này thì bột không được ngon bằng bánh đắt tiền anh nhé, bánh sẽ không có nhân. Nhà em sản xuất cả bánh dẻo, bánh nướng. Nhà em có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm”.

Trong khi bánh trung thu siêu rẻ thách thức các cơ quan chức năng thì người tiêu dùng chỉ có thể phân biệt được loại bánh chất lượng thấp hoặc nhập lậu thông qua giá bán rất rẻ của nó. Nếu những chiếc bánh này được hợp thức hóa giấy tờ nguồn gốc và được bán với giá cao hơn thì người tiêu dùng cũng không biết và tất nhiên sẽ không mảy may nghi ngờ về chất lượng sản phẩm. 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bánh trung thu là một phần trong bức tranh tổng thể của lĩnh vực an toàn thực phẩm tại nước ta; không quản lý được phần gốc, tức là nguyên liệu đầu vào của các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ và không kiểm soát được hàng hóa trôi nổi, nhập lậu. Thực tế đang đòi hỏi cần có những nghiên cứu lớn, những giải pháp căn cơ và sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng mới giải quyết được triệt để vấn đề này.

Văn Hải